EE Sözlük: Paris Anlaşması Nedir?

Küresel ısınma ve iklim değişikliği, günümüzün en büyük çevresel sorunlarından biri. Gezegenimizin geleceğini doğrudan etkileyen bu tehditle mücadele etmek için ülkeler bir araya gelerek ortak bir yol haritası belirlemek zorunda kaldı. İşte bu noktada Paris Anlaşması devreye giriyor. Peki, nedir bu anlaşma ve neden bu kadar önemli?

Paris Anlaşması Nedir?

Paris Anlaşması, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) kapsamında, iklim değişikliğinin azaltılması, adaptasyonu ve finansmanı hakkında 2015 yılında imzalanan ve 2016 yılında yürürlüğe giren uluslararası bir anlaşmadır. Anlaşmanın temel amacı, küresel ortalama sıcaklık artışını sanayileşme öncesi döneme kıyasla 2 santigrat derecenin altında tutmak ve mümkünse 1,5 santigrat derece hedefine ulaşmak için çaba göstermektir. Bu hedef, gezegenimizdeki yıkıcı iklim değişikliği etkilerini en aza indirmeyi amaçlar.

Anlaşma, önceki Kyoto Protokolü'nden farklı olarak, tüm ülkelerin sera gazı emisyonlarını azaltma ve iklim değişikliğine uyum sağlama konusunda ulusal katkılarını (NDC'ler) beyan etmelerini öngörüyor. Yani, her ülke kendi kapasitesi ve koşulları doğrultusunda bir taahhütte bulunuyor. Bu taahhütler düzenli olarak gözden geçiriliyor ve zamanla daha iddialı hale getirilmesi teşvik ediliyor.

Neden Önemli?

Paris Anlaşması, iklim değişikliğiyle mücadelede küresel bir eylem birliği sağlayan ilk hukuki bağlayıcılığı olan anlaşmadır. Anlaşma, sadece emisyon azaltımlarını değil, aynı zamanda iklim değişikliğine adaptasyon, kayıp ve zarar mekanizmaları, teknoloji transferi ve finansman gibi önemli konuları da kapsar. Özellikle gelişmiş ülkelerin, gelişmekte olan ülkelere iklim değişikliğiyle mücadelelerinde finansal ve teknik destek sağlaması, anlaşmanın temel unsurlarından biridir.

Türkiye de Paris Anlaşması'nı 2016'da imzalamış ve 2021'de onaylamıştır. 2053 yılı için net sıfır emisyon hedefi açıklayan Türkiye, bu hedefe ulaşmak için yol haritasını güncellenmiş Ulusal Katkı Beyanı ile ortaya koymuştur.

Paris Anlaşması, gezegenimizin geleceği için bir dönüm noktasıdır. Her ülkenin ortak sorumluluk alarak iklim kriziyle mücadele etmesi gerektiği bilinciyle hareket etmek, sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için hayati önem taşımaktadır.