Küresel Isınmada Korkutan Senaryo: Önümüzdeki 5 Yılda Yeni Sıcaklık Rekorları Kapıda!

Dünya, iklim değişikliğinin etkileriyle her geçen gün daha fazla yüzleşirken, Dünya Meteoroloji Örgütü'nden (WMO) gelen son rapor endişeleri daha da artırıyor. Yeni verilere göre, önümüzdeki beş yıl içinde küresel sıcaklıkların en az bir yıllık sıcaklık rekorunu kırma olasılığı tam %80! Bu durum, aşırı kuraklık, sel ve orman yangını gibi yıkıcı doğa olaylarının riskini önemli ölçüde artırıyor.

2°C Eşiği Artık İmkansız Değil: "Şok Edici" Olasılık

Raporun en çarpıcı bulgularından biri de, dünyanın 2030 yılından önce sanayi öncesi döneme göre 2 santigrat derece daha sıcak bir yıl geçirme ihtimalinin düşük de olsa (%1 civarında) artık bir olasılık dahilinde olması. Bilim insanları bu ihtimali "şok edici" olarak nitelendiriyor. Daha önce beş yıllık bir zaman diliminde imkansız olarak görülen bu senaryo, iklim değişikliğinin ne kadar hızlı ilerlediğini gözler önüne seriyor.

Bu orta vadeli küresel iklim güncellemesi, şimdiye kadar ölçülen en sıcak 10 yılın ardından geliyor ve fosil yakıt (petrol, gaz, kömür) tüketimi ve ormansızlaşma durdurulmadığı takdirde insan sağlığı, ulusal ekonomiler ve doğal ekosistemler için giderek artan bir tehdit oluşturacağını vurguluyor.

Paris Anlaşması Hedefleri Tehlikede

Kısa vadeli hava gözlemleri ile uzun vadeli iklim projeksiyonlarını birleştiren güncelleme, 2025-2029 yılları arasında beş yıllık ortalama ısınmanın sanayi öncesi seviyelerin 1,5 santigrat derece üzerinde olma ihtimalinin %70 olduğunu belirtiyor. Bu durum, uluslararası iklim değişikliği anlaşması olan Paris Anlaşması'nın en iddialı hedefi olan 1,5°C sınırının (20 yıllık ortalamaya dayansa da) ihlal edilme riskini tehlikeli bir şekilde artırıyor.

Dahası, önümüzdeki beş yıldan en az birinde 1,5°C sınırının aşılma olasılığının %86 olduğu bildirildi. Bu oran, 2020 raporunda %40 seviyesindeydi. Hatırlatmak gerekirse, 2024 yılında 1,5°C eşiği ilk kez yıllık bazda aşıldı; bu, 2014'ten önceki beş yıllık tahminlerin hiçbirinde akla yatkın olmayan bir sonuçtu. Geçtiğimiz yıl, 175 yıllık gözlem kaydındaki en sıcak yıl olarak tarihe geçti.

Isınmanın Bölgesel Etkileri Eşit Olmayacak

Dünyanın ne kadar hızlı ısındığını gösteren son güncelleme, İngiltere Meteoroloji Ofisi, Barselona Süper Bilgisayar Merkezi gibi 15 farklı enstitünün katkı sağladığı modellerden derlendi. Bu modellere göre ısınmanın etkileri her yerde aynı olmayacak:

• Arktik: Kış aylarında küresel ortalamadan 3,5 kat daha hızlı ısınması bekleniyor. Deniz buzunun erimesi bu durumu tetikliyor.

• Amazon Yağmur Ormanları: Daha fazla kuraklık yaşayacağı tahmin ediliyor.

• Güney Asya, Sahel ve Kuzey Avrupa (Birleşik Krallık dahil): Daha fazla yağış göreceği öngörülüyor.

Bilim İnsanlarından Acil Eylem Çağrısı

Raporun hazırlanmasında öncü rol oynayan Met Office'ten Adam Scaife, "2°C'nin makul olması şok edici," diyor. "Önümüzdeki beş yıl içinde sadece %1 olarak ortaya çıktı ancak iklim ısındıkça olasılık artacak."

Meteoroloji Dairesi'nden Leon Hermanson ise 2025'in kayıtlardaki en sıcak üç yıldan biri olmasının muhtemel olduğunu belirtiyor.

WMO'da iklim hizmetleri direktörü olan Chris Hewitt, sıcak hava dalgaları ve insan sağlığı için "endişe verici bir tablo" tanımlarken, fosil yakıt emisyonları azaltılırsa ısınmayı sınırlamak için hala çok geç olmadığını vurguluyor: "İklim eylemi yapmalıyız. 1,5°C kaçınılmaz değil."

Gelecek Bizim Elimizde

Bu veriler, iklim değişikliğiyle mücadelenin ne kadar acil ve hayati olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor. Küresel sıcaklık artışını sınırlamak, aşırı hava olaylarının sıklığını ve şiddetini azaltmak, ekosistemleri korumak ve insan sağlığını güvence altına almak için kararlı ve hızlı adımlar atılması gerekiyor.

Fosil yakıtlardan yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş, enerji verimliliğinin artırılması, sürdürülebilir arazi kullanımı ve uluslararası işbirliği bu mücadelenin temel taşlarını oluşturuyor. Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak için sorumluluk hepimizin.