Sosyal Medyanın Beslediği Zulüm: Tayland'da Egzotik Hayvan Ticaretinin İç Yüzü

Lüks partilerde şampanya kadehleri şıkırdarken, tasarım kıyafetli konuklar kucaktan kucağa gezdirilen bir "aksesuarla" poz veriyor: bir aslan yavrusu. Bu tür görüntüler TikTok ve Instagram'ı kasıp kavururken, Tayland'da patlayan ve etik açıdan son derece sorunlu bir endüstrinin kapılarını aralıyor: esaret altındaki aslan ticareti.

Wildlife Friends Foundation Thailand ve Oxford Wildlife Trade Research Group'un yeni raporuna göre, Tayland'daki esaret altındaki aslan sayısı 2018'den bu yana üç kattan fazla arttı. Bu endişe verici artışın arkasında, ülkenin zengin elitleri arasında egzotik evcil hayvanlara yönelik artan popülarite ve bu talebi karşılamak için kurulan, çoğu zaman deneyimsiz kişilerce yönetilen aslan çiftlikleri yatıyor.

"Beğeni" Uğruna Bir Ömür: Sosyal Medyanın Körüklediği Talep

Aslan yavruları, Tayland'da 5.000 dolardan başlayan ve beyaz yavrular için 15.000 dolara kadar çıkan fiyatlarla satılıyor. Ancak bu sadece başlangıç. Bir aslanı beslemek, güvenli barınaklar sağlamak ve günde 10 kilograma kadar taze et temin etmek ciddi bir maliyet ve sorumluluk gerektiriyor.

Ne var ki, birçok alıcı bu uzun vadeli taahhüdü göz ardı ediyor. Sosyal medyada "sevimli" fotoğraflar ve videolar paylaşmak, geçici bir statü sembolü elde etmek asıl motivasyon kaynağı haline geliyor. Yetiştiriciler, yavruları sadece satmakla kalmıyor, aynı zamanda fotoğraf çekimleri ve partiler için de kiralıyor. Bu durum, aslanları birer canlıdan ziyade birer "ürün" olarak gören bir zihniyeti besliyor.

Büyüdüklerinde Ne Oluyor? "Geri Alım" Sistemi ve Sömürü Döngüsü

Aslan yavruları büyüyüp tehlikeli hale geldiklerinde, sahipleri genellikle onlarla başa çıkamıyor ve çiftliklerden yavrularını "geri almalarını" istiyor. Rapor, bu "geri alım" sisteminin çiftliklerin iş modelinin merkezi bir parçası haline geldiğini ve aslanların hayatın her aşamasında sömürülerek kar elde edildiğini ortaya koyuyor. Yaşlı aslanlar üreme için kullanılmaya devam ediyor veya hayvanat bahçesi benzeri mekanlara devrediliyor.

Bu sürekli transferler, bireysel aslanların takibini zorlaştırıyor ve resmi kayıtlarla gerçek rakamlar arasında ciddi bir uçurum yaratıyor. Raporda en az 444 esir aslan tespit edilirken, resmi kayıtlarda bu sayı 342. Gerçek sayının ise kayıt dışı faaliyetler nedeniyle çok daha yüksek olduğu tahmin ediliyor.

Yasal Boşluklar ve Denetimsizlik Ticareti Besliyor

Tayland hükümeti 2019'da Vahşi Hayvanları Koruma ve Muhafaza Yasası'nı çıkarsa da, bu yasa beklenmedik bir şekilde aslan ticaretini artırdı. Çünkü yasa, önemli denetim boşlukları olan yasal bir yol oluşturdu. Aslan sahibi olmak lisans gerektirirken, yetiştirmek gerektirmiyor. Yavruların 60 günlük olana kadar kayıt altına alınması gerekmiyor ve liger gibi melez türler yasadan tamamen muaf tutuluyor. Sonuç olarak, sadece aslan yavrularının ticaretinin yıllık 1 milyon doları aştığı tahmin edilen bir endüstri ortaya çıkmış durumda.

Hayvan Refahı Krizde: Zalim Koşullar ve Sağlık Sorunları

Veterinerler ve hayvan hakları savunucuları, bu ticarette hayvan refahının ciddi şekilde ihlal edildiği konusunda uyarıyor.

• Uygunsuz Barınma: Birçok aslan, güneş ışığı almayan, beton zeminli, sıkışık ve yetersiz barınaklarda tutuluyor.

• Yetersiz Beslenme: Aslanlara genellikle sadece tavuk veriliyor, ancak hayatta kalmaları için karaciğer ve bağırsak gibi organ etlerine de ihtiyaçları var.

• Sağlık Sorunları: Tayland'ın nemli iklimi aslanlar için uygun değil ve cilt enfeksiyonları yaygın. Yetersiz beslenme de ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor.

• Erken Ayırma ve Sürekli Üreme: Talebi karşılamak için yavrular annelerinden çok erken ayrılıyor ve anneler tekrar üremeye zorlanıyor.

• Akraba Evliliği: Özellikle değerli kabul edilen beyaz aslanlarda ve melezlerde akraba evliliği yaygın, bu da genetik sorunlara yol açıyor.

Wildlife Friends Foundation Thailand'ın operasyon şefi Tom Taylor, "Bu tesislerden bazıları aslanları sefil bir hayata mahkum ediyor," diyor.

Kaçakçılık ve Kamu Güvenliği Riskleri

Tayland'a özgü olmayan aslanlar, IUCN tarafından "savunmasız" olarak listeleniyor. Ülkedeki esaret altındaki popülasyonun korunmaya çok az faydası olmakla kalmıyor, aynı zamanda yasadışı kaçakçılık için verimli bir zemin oluşturuyor ve vahşi aslan popülasyonları için talebi körüklüyor. Taylor, "Tacirlerden, Tayland'daki aslanların hem canlı hayvan hem de vücut parçaları için yasadışı olarak ihraç edildiğine dair güvenilir raporlar aldık," diyor.

Kamu güvenliği de önemli bir endişe kaynağı. Özel mülklerden kaçan veya kamusal alanlara götürülen aslanlarla ilgili haberler sıkça gündeme geliyor. 2024'te bir adamın üstü açık bir arabada evcil bir aslanı gezdirdiği viral video, bu tehlikeyi bir kez daha gözler önüne serdi.

Acil Eylem Çağrısı: Bu Zulme Son Verilmeli!

Rapor, özel mülkiyet ve ticari aslan üretimine acilen yasak getirilmesi, daha sıkı lisanslama gereklilikleri ve aslan kafeleri ile fotoğraf fırsatlarına sınırlama getirilmesi çağrısında bulunuyor. Bu tür uygulamaların egzotik evcil hayvan sahipliğini "göz alıcı" hale getirdiği ve sorunu körüklediği savunuluyor.

Tom Taylor, "Birçok insan etik, finansal ve güvenlik etkilerini tam olarak anlamadan bir aslana sahip olma fikrine çekiliyor," diyor ve benzer eğilimlerin kuyruklu lemurlar ve kızıl pandalar gibi diğer egzotik türlerde de ortaya çıktığını ekliyor. "Bu raporun halkı bu hayvanların nereden geldiği, hangi koşullarda tutulduğu ve elle tutulamayacak kadar büyüyüp tehlikeli hale geldiklerinde ne olacağı konusunda düşünmeye teşvik etmesini umuyoruz."

Bu sadece bir "beğeni" veya geçici bir heves meselesi değil; canlıların hayatları ve refahı söz konusu. Bu tür acımasız ticaretlere karşı durmak ve hayvan haklarına saygılı bir toplum oluşturmak hepimizin sorumluluğu.