Busan Zirvesi: Küresel Plastik Anlaşması Neden Çıkmaza Girdi?

Dünyanın plastik kirliliğiyle mücadelesi kritik bir eşikten geçiyor. Ancak, Güney Kore’nin Busan kentinde bir haftalık yoğun müzakerelerle gerçekleşen ve tarihi bir plastik kirliliği anlaşmasının hedeflendiği toplantı, derin bölünmeler nedeniyle şimdilik bir sonuca ulaşamadı. Yaklaşık 200 ülkenin katıldığı görüşmelerde, plastik üretimini kısıtlamak isteyen “yüksek hırslı” ülkeler ile daha çok atık yönetimine odaklanmak isteyen “benzer düşünceli” ülkeler arasındaki görüş ayrılıkları giderilemedi.

Kritik Ayrılıklar

Toplantının sonunda yayınlanan taslak metin, halen çözülmemiş konuların fazlalığını ve devam eden uzlaşmazlıkların boyutunu gözler önünü serdi. Müzakerelere başkanlık eden Luis Vayas Valdivieso, bazı kritik konuların kapsamlı bir anlaşmaya varılmasını engellediğini ve bu sorunların etkili bir şekilde ele alınabilmesi için ek zamana ihtiyaç duyulduğunu belirtti.

Plastik üretimini kısıtlamak ve zararlı kimyasalların kullanımını azaltmaya yönelik ülkeler, özellikle petrol üreticisi ülkelerden sert muhalefetle karşılaşıyor. Delegeler, bu ülkelerin isimlerini doğrudan açıklamasa da, Suudi Arabistan ve Rusya’nın üretim kesintilerini engellemeye çalıştığı dile getirildi.

Tarafların Tutumları

Meksika heyet başkanı Camila Zepeda, “Bu, onlara karşı biz durumu değil. Koalisyonumuz açık bir davettir” diyerek tarafları uzlaşmaya davet etti. Ancak, Ruandalı delege Juliet Kabera, “Ruanda etkisiz bir anlaşmayı kabul edemez” ifadeleriyle taviz vermeyi reddetti.

ABD ve Çin gibi dünyanın en büyük plastik üreticisi olan ülkelerin toplantıdaki sessizliği dikkat çekerken, Fransa gibi iddialı bir anlaşma arayan ülkeler, birçok ülkenin “sürekli engelleme” politikası izlediğini savundu.

İlerleme İçin Yeni Adımlar

Portekizli delege Maria João Teixeira, anlamlı bir anlaşma için yeni bir görüşme turunun önemine değindi ve “Gerçekten zayıf bir anlaşmayı kabul etmemek için çalışıyoruz” dedi.

WWF gibi çevre grupları ise ek müzakere turlarını gereksiz buluyor. WWF küresel plastik politikaları lideri Eirik Lindebjerg, “Ne yapmamız gerektiğini biliyoruz. Daha fazla toplantı eklemek çözüm değil” diyerek sert bir çıkışta bulundu.

Tarih Bizi Affetmeyecek

Panama’dan Juan Carlos Monterrey Gómez, “Ya öne çıkma ya da çekilme zamanı” diyerek müzakerecileri cesur adımlar atmaya çağırdı. Çözüm bulunamayan her an, plastik kirliliğinin etkileri daha da artıyor ve dünya ekosistemleri onarılamaz zararlarla karşı karşıya kalıyor.

Gelecek görüşmeler, plastik kirliliğini azaltma konusundaki umudu yeşertecek mi, yoksa mevcut statüko, doğanın dengesini geri dönülmez şekilde bozacak mı? Zaman, karar alıcıların cesaretine ve kolektif hareket etme iradesine bağlı.