Tavuk Sağlıklı mı, Riskli mi? Kafa Karıştıran Yeni Araştırma ve Gerçekler

Tavuk ve diğer kümes hayvanları, uzun yıllardır kırmızı ete kıyasla daha sağlıklı bir protein kaynağı olarak kabul edilir ve Akdeniz diyeti gibi birçok sağlıklı beslenme planının temel taşlarından biridir. Ancak, Güney İtalya'da yapılan yeni ve şaşırtıcı bir araştırma, bu genel kanıya meydan okuyor. Çalışma, haftada 300 gramdan fazla kümes hayvanı tüketmenin, tüm nedenlere bağlı ölümler ve özellikle mide-bağırsak kanserleri riskinde artışla ilişkili olabileceğini öne sürüyor.

Mevcut beslenme önerileri ve önceki araştırmalarla çelişen bu bulgular, uzmanlar tarafından temkinle karşılanırken, tavuk tüketiminin sağlık üzerindeki etkilerine dair yeni soruları da beraberinde getiriyor.

Yeni Araştırma Ne Diyor? Tavuk Tüketimi ve Sağlık Riskleri Arasındaki İddia Edilen Bağlantı

Nutrients dergisinde yayınlanan ve yaklaşık 5.000 orta yaşlı İtalyan bireyin beslenme alışkanlıklarının incelendiği çalışma, şu dikkat çekici sonuçlara ulaştı:

Haftada 300 gramdan (yaklaşık 10.5 ons) fazla kümes hayvanı tüketenlerin, haftada 100 gram (3.5 ons) veya daha az tüketenlere kıyasla tüm nedenlere bağlı ölüm riskinin %27 daha yüksek olabileceği öne sürüldü.

Aynı tüketim miktarının (haftada 300 gr üzeri), genel mide-bağırsak kanseri riskini %2.3 oranında artırabileceği, bu riskin erkeklerde %2.6'ya çıkabileceği iddia edildi.

Bu bulgular, kırmızı ve işlenmiş etlerin kanser risk faktörü olarak kabul edildiği ancak kümes hayvanları için benzer bir kanıtın sınırlı olduğu genel bilimsel görüşle büyük ölçüde çelişiyor.

Uzmanlar Şaşkın ve Temkinli: Araştırmanın Sınırlılıkları Neler?

Bu şaşırtıcı bulgular, beslenme ve onkoloji uzmanları tarafından ihtiyatla karşılandı. Çalışmanın bazı önemli sınırlılıkları ve dikkate alınması gereken faktörler şunlar:

Araştırma, neden-sonuç ilişkisi kuramayan gözlemsel bir çalışmadır. Yani, fazla tavuk tüketiminin doğrudan ölüme veya kansere neden olduğunu kanıtlamaz, sadece bir ilişki (korelasyon) olabileceğini öne sürer.

• Eksik Veriler: Çalışma, katılımcıların fiziksel aktivite düzeyleri, genel diyet kalitesi (örneğin lif alımı), sigara kullanımı gibi ölüm ve kanser riskini etkileyebilecek diğer önemli faktörleri dikkate almamıştır. Katılımcıların et tüketimi beyanları kendi hatırlamalarına dayanmaktadır.

• Tavuğun Kaynağı ve Yetiştirilme Koşulları: Tüketilen tavuğun endüstriyel mi yoksa organik mi olduğu, yetiştirilirken antibiyotik veya hormon kullanılıp kullanılmadığı gibi faktörler araştırılmamıştır. Bu faktörler etin sağlık üzerindeki etkilerini değiştirebilir.

• Pişirme Yöntemleri: Etin nasıl pişirildiği (ızgara, kızartma, haşlama, fırınlama) önemlidir. Yüksek ısıda pişirme yöntemlerinin (ızgara, kızartma gibi) kanserojen bileşikler (HCA'lar ve PAH'lar) oluşturduğu bilinmektedir. Çalışma bu detayı içermiyor.

• İşlenmiş Ürünler: Tüketilen kümes hayvanlarının ne kadarının işlenmiş olduğu (salam, sosis, nugget gibi) belirtilmemiştir. İşlenmiş etlerin genellikle sağlıksız katkı maddeleri içerdiği bilinmektedir.

Peki, Tavuk Yemekten Vazgeçmeli Miyiz? Uzman Önerileri

Mevcut kanıtlar ve bu yeni çalışmanın sınırlılıkları göz önüne alındığında, uzmanlar tavuk tüketimini tamamen bırakmayı önermiyor. Bunun yerine daha dengeli ve bilinçli bir yaklaşım tavsiye ediyorlar:

Tek bir besin grubuna odaklanmak yerine, genel diyetinizin kalitesi önemlidir. Bol sebze, meyve, tam tahıl ve sağlıklı yağlar içeren dengeli bir beslenme düzeni benimseyin.

Her şeyde olduğu gibi, kümes hayvanı tüketiminde de aşırıya kaçmamak önemlidir. Haftada yaklaşık 200 gram (7 ons) kadar yağsız, işlenmemiş kümes hayvanı tüketimi makul bir hedef olabilir.

Kızartma veya aşırı yağlı pişirme yöntemleri yerine haşlama, buğulama, fırınlama veya ızgara (yanmamasına dikkat ederek) gibi daha sağlıklı yöntemleri tercih edin.

Mümkün olduğunca işlenmemiş, derisiz tavuk veya hindi göğsü gibi yağsız kısımları tercih edin. İşlenmiş tavuk ürünlerinden (salam, sosis vb.) kaçının.

Protein kaynaklarınızı çeşitlendirin. Balık, baklagiller, tofu gibi diğer sağlıklı protein alternatiflerine de yer verin.

Güney İtalya'da yapılan bu yeni araştırma, tavuk tüketimi ve sağlık riskleri konusunda ilginç sorular ortaya atsa da, mevcut bilimsel kanıtları tek başına değiştirmek için yeterli değildir. Çalışmanın önemli sınırlılıkları bulunmaktadır ve bulguların doğrulanması için daha fazla ve daha kapsamlı araştırmalara ihtiyaç vardır.

Şimdilik, tavuk ve diğer kümes hayvanları, dengeli bir diyetin parçası olarak, doğru porsiyonlarda ve sağlıklı pişirme yöntemleriyle tüketildiğinde hala sağlıklı bir protein kaynağı olarak kabul edilebilir. Önemli olan, tek bir araştırmaya takılıp kalmak yerine, genel beslenme alışkanlıklarımıza ve yaşam tarzımıza dikkat etmektir.